zaterdag 30 april 2011

Verband tussen Rotterdam en Warns?




Jazeker, beste mede-bloggers,

Er is een zeker verband aan te wijzen tussen de grote havenstad in Zuid-Holland en het kleine dorpje in het zuidwesten van de provincie Friesland. En dat verband is te zien op de foto hiernaast. Het is het standbeeld van graaf Willem IV. Hij was graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen sinds 1337, het jaar waarin hij zijn vader graaf Willem III opvolgde. Graaf Willem IV was erg dol op vechten en oorlogvoeren. Hij had al een keer enthousiast meegedaan aan een Baltische Kruistocht waar hij heidenen kon "bekeren met het zwaard", wat een eufemisme is voor afslachten en uitmoorden. Maar ja, het probleem met oorlogvoeren was dat het vaak een erg dure grap was. Maar hij had als graaf gelukkig het recht om stadsrechten uit te delen. Daar waren de steden in zijn graafschap wel blij mee, want dan konden ze zichzelf besturen, zonder bemoeienis van een door de graaf benoemde baljuw. Het enige nadeel was dat de steden vaak een bijdrage aan de grafelijke schatkist moesten betalen, als de graaf daar om vroeg. Zo kwam het dat Rotterdam in 1340 stadsrechten kreeg van graaf Willem IV. In 1940 wilden de Rotterdamse notabelen dit 600-jarig jubileum vieren met een groots feest. Zoals iedereen weet, is dat feest niet doorgegaan. De oorlogsdreiging nam zozeer toe dat men daar geen reden meer voor zag. En inderdaad: op 10 mei 1940 vielen de Duitsers Nederland aan en op 14 mei 1940 werd Rotterdam gebombardeerd. In 1990 werd er wel een groots feest gevierd. Tevens werd in datzelfde jaar het ruiterstandbeeld van graaf Willem IV voor het Schielandhuis onthuld (dat op de foto te zien is), ter ere van de man die Rotterdam zijn stadsrechten had geschonken.


In 1345 vond graaf Willem IV het nodig om de Friezen eens een lesje te leren. Zijn vader had hoogstens elk jaar de belasting opgehaald uit Friesland (ze kwamen het nu eenmaal niet zelf brengen), maar de zoon besloot om niet alleen de belasting op te halen, maar geheel Friesland te veroveren en te onderwerpen en er zijn eigen ambachtsheren en baljuwen en andere ambtenaren te installeren. Eerst vocht hij tussendoor nog even een oorlogje uit met de stad Utrecht voor de bisschop. Nadat hij dat succesvol had afgesloten, stak graaf Willem IV met een groot ridderleger de Zuiderzee over, splitste zijn leger op in twee-en en voerde op twee plekken een landing uit op de Friese kust. De Friezen wisten al lang dat de graaf hen met een groot leger zou aanvallen; daarom hadden ze zich allemaal verzameld met hun wapens rond Stavoren. De graaf landde met zijn helft van het grote leger noordelijk van Stavoren en ging gelijk de strijd aan, inplaats van te wachten. De Friezen trokken ten strijde en versloegen de graaf met zijn leger. Zuidelijk van Stavoren, ter hoogte van het dorp Warns, vlak bij het Rode Klif, ging de andere helft van het Hollandse leger aan land. Maar dat deden ze wel een paar uren later. Gevolg: Nadat de Friezen eerst de ene helft hadden verslagen, trokken ze op naar Warns en versloegen daar de andere helft van het Hollandse leger. Als graaf Willem IV had gewacht, dan hadden de Friezen zich moeten opsplitsen en zo hun krachten moeten verdelen. Dan waren ze zwakker geweest en makkelijker te verslaan geweest. Maar ja, graaf Willem IV kon het nu eenmaal niet laten: vechten tot de dood erop volgde. zo werd hij en zijn hele leger verslagen.



Pas in 1951 werd op het Rode Klif een monument in de vorm van een zwerfkei geplaatst, om de Friese overwinning te herdenken.


En de steden in Holland ? Die kwamen in de financiele problemen. De graaf was gesneuveld, en de oorlogscampagne tegen de Friezen bracht de steden geen enkele winst. Daarom braken in Holland de Hoekse en Kabeljauwse Twisten uit. Want wie moest de graaf opvolgen?

Maar in Friesland werd niet bepaald feest gevierd na de overwinning van 1345. Neen, daar gingen de Friezen verder met hun eigen ruzies: de Schieringer en Vetkoper Twisten. Maar dat is een ander verhaal.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten