Ik heb er zelf niets over in de pers gelezen. Jullie waarschijnlijk ook niet. Maar de afgelopen 23 mei 2014 was een historische dag voor Rotterdam. Op die dag was 76 jaar geleden een Oekraiener op de Coolsingel opgeblazen.
Toch is er wel enige informatie over te vinden. Ik heb er enkele maanden geleden iets over gelezen op de site van het Gemeente-archief Rotterdam, omdat het politierapport van het hele onderzoek werd vrijgegeven en gepubliceerd. En er valt ook een en ander over te lezen in de Wikipedia, maar verder moet je naar informatie over deze gebeurtenis zoeken.
Op 23 mei 1938 bevond zich een Oekraiense balling in het Atlanta-hotel, gesitueerd op de hoek van de Coolsingel met de Aert van Nesstraat in Rotterdam. Dat pand ziet u op de 2 foto's hierboven; de eerste genomen vanaf de overkant van de Coolsingel, de tweede vanaf de overkant van de Aert van Nesstraat, waarop de hoofdingang te zien is. Daar ontmoette de Oekraiener in de foyer van het hotel heel toevallig (?) iemand die zich aan hem voorstelde als een oude kennis. Het leidde tot een geanimeerd gesprek, waarna beiden weer uiteen gingen. Maar niet nadat de kennis een doos chocoladebonbons cadeau had gedaan aan de Oekraiense balling. Die was namelijk dol op chocolade.
Na deze ontmoeting ging de Oekraiener uit wandelen op de Coolsingel, waar het druk was vanwege het winkelende publiek. Ongeveer zo'n 100 a 200 meter van het hotel klonk er ineens een luide explosie, waarna de Oekraiener volledig in twee-en uiteengereten werd. Dat waren dus explosieve chocoladebonbons.
Op de toenmalige plek van de moord is tegenwoordig niets te zien dat aan de bomaanslag herinnert. Geen tegel met tekst dat er naar refereert, of wat dan ook. De panden zelf langs de Coolsingel zijn ondertussen door het bombardement van 14 mei 1940 weggevaagd. De plek zelf is ongeveer schuin tegenover het stadhuis van Rotterdam. Die plek is te zien op de 2 foto's hieronder. Op foto 3 is het plein te zien met op de achtergrond het nieuwe pand dat na de oorlog is verrezen met duidelijk zichtbaar de hoofdingang voor personeel voor de kantoren op de bovenste etages, met erboven het opschrift Coolsingel 75. Op foto 4 is hetzelfde plein weer te zien, maar dan met links het fietspad met ernaast de Coolsingel en met rechts op de begane grond een winkel van Zorgwerk. Als ik het goed heb, zat daar tot enkele jaren geleden de tweedehands boekenwinkel De Slegte. Anders zat die tweedehands boekenwinkel aan de andere kant van de personeelsingang. En in de verte tussen de boom en het witte pand is een klein stukje bruin van het bakstenen gebouw van Hotel Atlanta te zien.
De Rotterdamse politie was er op 23 mei 1938 snel bij, want het politiebureau stond er niet ver vandaan. Dat staat nog steeds schuin aan de overkant, een beetje achteraf naast het stadhuis aan de Coolsingel. Na een grondig en gedegen onderzoek werd vastgesteld dat de man Jewhen Konovalets heette, en dat hij in 1891 geboren was te Lviv (die stad heette vroeger Lvov of Lemberg), gelegen in westelijk Oekraine, en dat hij op de vlucht was voor spionnen van de NKVD (de voorganger van de later meer bekende KGB). Maar wie precies de moord had gepleegd, bleef tientallen jaren lang onbekend. Pas in 1994 (na de val van de Sovjet-Unie) deed een voormalige spion van de KGB een boekje open. Hij heette Pavel Soedoplatov (1907-1996) en had de opdracht om Konovalets te vermoorden van Stalin persoonlijk gekregen. Omdat hij die opdracht met zijn team succesvol had uitgevoerd, kreeg hij van Stalin een nieuwe moordopdracht: de moord op Trotsky. Die werd in 1940 vermoord in Mexico, door een Belg met een pikhouweel. Kortom: From Russia with Love. Het had de inspiratie kunnen zijn voor Ian Fleming, de schrijver van de James Bond-romans.
Wat was hier nu echt aan de hand? Stalin had met zijn landbouwbeleid begin jaren 30 in Oekraine een ramp gecre-eerd. De boeren werden gedwongen om toe te treden in de kolchoz-boerderijen, in de hoop op efficientere en grotere oogsten. Het pakte in de praktijk totaal verkeerd uit: de oogsten mislukten, waarna Stalin besloot om in ieder geval de oogsten in beslag te laten nemen voor de arbeiders in de steden en de boeren op het Oekraiense platteland te laten verrekken van de honger. Er zijn circa 5 miljoen Oekrainers door omgekomen. Die hongersnood wordt in Oekraine tegenwoordig de Holodomor genoemd en wordt sinds de jaren 90 ieder jaar herdacht. Die Holodomor is de reden voor heel veel woede onder Oekrainers tegen Stalin. Daar had ik vorig jaar op 1 juni 2013 al over geblogd in mijn blogstukje getiteld: Tentoonstelling de Sovjet-mythe in het Drents Museum te Assen, inclusief leestips. Daarin beschreef ik een schilderij met daarop weergegeven het oogstfeest op de kolchoz. Ik schreef daar toen al over dat dit schilderij een grote leugen was. Zo rijk waren de oogsten niet, en zo feestelijk ging het er dus helemaal niet aan toe.
Vanwege deze door Stalin veroorzaakte rampen, ontstond er een organisatie in Oekraine genaamd OUN, die zich al snel naar het buitenland verplaatste, en die ijverde voor afscheiding van Oekraiene uit het Sovjet-staatsverband. Dat kon Stalin natuurlijk niet tolereren. En dat was de reden voor de NKVD om Jewhen Konovalets op te sporen en te liquideren.
Na de moord op Konovalets zocht de OUN steeds meer naar steun in West-Europa. Die kreeg ze van Nazi-Duitsland. Op 22 juni 1941 ging Operatie Barbarossa van start en viel Nazi-Duitsland de Sovjet-Unie binnen en veroverde met succes grote delen van de Sovjet-Unie, waaronder ook vrijwel de hele Oekraiene. De Duitse troepen rukten op tot aan de oevers van de Wolga waar ze vastliepen in de ruines van het kapotgeschoten Stalingrad. Daarover blogde ik op 5 januari 2014 onder de titel: Bekende Russische stad in het nieuws. Onderwijl, overal waar de Duitse troepen oprukten in West-Oekraiene, werden ze ingehaald als bevrijders. Begrijpelijk, gezien de Stalinterreur, waaronder die mensen hebben geleden. Maar dat was geen reden voor veel Oekraieners om vervolgens in dienst van de Nazi's zo veel mogelijk Russen, Joden en Polen uit te moorden. Die Oekraieners van de OUN schijnen in totaal circa 100.000 Polen, Russen en Joden te hebben uitgemoord. Het is een kwalijk stuk geschiedenis dat tot op de dag van vandaag nooit verwerkt is geweest, na afloop van de Tweede Wereldoorlog.
Dit is de reden waarom Oekraine op dit moment een gespleten land is geworden. In West-Oekraine leven nog steeds veel Oekrainers (vooral de leden van het Rechts Blok en Svoboda) die de massamoordenaars van toen als helden vereren, waaronder een zekere Stepan Bandera (1909-1959, en afkomstig uit een dorp in de omgeving van Lemberg, en de beruchtste OUN-moordenaar). Een zeer kwalijke geschiedenis waarover wij in het Westen zo goed als niets in de kranten lezen of op tv in journaals zien. Het lijkt haast op censuur. In Oost-Oekraine leven vooral veel Russen die juist zwaar hebben geleden onder de terreur van de Nazi's en de Oekrainse OUN-moordenaars. Zij willen om voor de hand liggende redenen natuurlijk niks te maken hebben met de Westelijke Oekrainers, die ze aanzien voor Neo-Nazi's. Vandaar dat ze zich willen afscheiden uit Oekraine en zich bij Rusland willen voegen.
Ik schreef al eerder iets over deze kwestie op mijn blog, op 20 april 2014 onder de titel: Russische Sint Joris orde ineens opvallend actueel.
Het is duidelijk een stuk geschiedenis dat in het Westen nauwelijks bekend is. Heel jammer, want door dat gebrek aan feitenkennis wordt het gedrag van de Russen in Oostelijk Oekraine makkelijk verkeerd begrepen en verkeerd uitgelegd. Kortom: het is belangrijk om de historische feiten te kennen! Wie ze niet kent, is makkelijk te misleiden en voor te liegen! Dat wist de minister van propaganda van het Duitse Reich dr. Joseph Goebbels al.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten