middag in Harlingen

Hallo mede-bloggers, Enkele weken geleden (op 3 april 2011) ben ik op een zonnige zondagmiddag naar Harlingen gegaan en heb ik het museum het Hannemahuis bezocht. Daar was een interessante tentoonstelling over overstromingsrampen in Friesland. Voor Harlingen was de overstroming van 1570 natuurlijk dramatisch. Tijdens een zeer zware storm brak de dijk door en stroomde alle land in en rond Harlingen over. Nadien moesten de dijken weer worden gerepareerd, maar toen begonnen er ineens andere problemen. Op dat moment had Friesland al een stadhouder. Hij heette Caspar di Robles en was in dienst van koning Philips II. Echter, de grietmannen en hoofdelingen van geheel Friesland, kwamen bij hem met brieven aanzetten waarin ze allerlei rechten claimden. Maar samenwerken? Wat is dat? Daar deden die Friezen blijkbaar niet aan. Het zal meer op afschuiven hebben geleken. Daardoor schoot het niet op. Uiteindelijk sloeg de Spaanse stadhouder Caspar di Robles met de vuist op tafel en dicteerde: en nu aan het werk!! Hij deelde de Friezen in in twee groepen; de ene groep moest het noordelijk stuk dijk repareren en ophogen, de andere groep het zuidelijk stuk dijk. En blijkbaar had de stadhouder extra argumenten nodig om die Friezen aan het werk te krijgen, want hij liet ook een galg plaatsen. Was er een Fries die niet verplicht kwam opdraven, dan werd ie wel opgehaald en opgeknoopt. Blijkbaar waardeerden de Friezen zijn doortastende optreden toch wel, want reeds in 1576 plaatsten ze een beeld op de dijk even zuidelijk van Harlingen, bestaande uit een hoog smal voetstuk met daar bovenop twee hoofden, de ene kijkt naar het noordelijk stuk dijk, de andere naar het zuidelijke stuk dijk. Het monument voor Caspar di Robles heet sindsdien de Stenen man. In 1825 was het weer raak. Toen kwam driekwart van Friesland kwam onder water te staan. En nadien moesten de dijken weer worden gerepareerd en extra opgehoogd. Sindsdien zijn er geen overstromingen meer in Friesland geweest. Wel heeft het verscheidene keren gedreigd, zoals in 1916, toen vooral de dijken rond de zuiderzee doorbraken. Dat was de aanleiding voor de aanleg van de Afsluitdijk en de inpoldering van de IJsselmeerpolders (het grote plan van ingenieur Lely). En ook in 1953 was het raak. Toen kwam de Willemskade blank te staan. In de provincie Zeeland braken de dijken wel; vrijwel de hele provincie kwam onder water te staan. Het werd de aanleiding voor het Deltaplan: de afsluiting van al die zeearmen in Zeeland en het ophogen van de dijken langs de gehele Nederlandse kust. Ook in Friesland. Maar in 1954 was het spannender voor Harlingen. Toen dreigde het water verder te komen dan in 1953. Nadien werd de keermuur langs de Willemshaven gebouwd. Enkele jaren geleden is die geheel gerenoveerd. Op de tentoonstelling waren oude kaarten, afbeeldingen en foto's te zien van de werkzaamheden aan de dijken in de loop der eeuwen. Het was heel interessant. Na dit museumbezoek maakte ik een lange wandeling door het centrum van Harlingen, langs de haven, en weer terug naar het station. Daar nam ik de trein terug naar huis.